giao dịch bằng robot được cho là đang tác động tới hệ thống giao dịch khi tiến hành tự động quá rộng rãi lệnh tìm bán, nói cả khi Sở thương lượng Chứng khoán TPHCM (HOSE) thực hiện nâng lô tối thiểu lên 100 chứng khoán, tình hình vẫn chưa được tăng cường.

Thị môn phái sinh thiếu hữu hiệu

Nghiệp vụ arbitrage được coi là một chiến lược phi rủi ro, giả dụ bối cảnh thị trường cho phép mà ko làm méo mó các thông số giả định Ban đầu. Nguyên tắc của chiến lược này là khai thác lỗi định giá giữa giá giao kèo tương lai so với giá lý thuyết.

Trong tình trạng giá hiệp đồng mai sau chỉ số VN30 Index cao hơn so với giá lý thuyết một mức nhất quyết, nhà đầu cơ (NĐT) sẽ thực hiện Short (bán khống) hợp đồng ngày mai, song song mua rổ cổ phiếu tạo nên chỉ số VN30 Index và trái lại.

lúc thương lượng được tiến hành tuyệt vời (các tham số giả thiết không bị sai lệch), thì lợi nhuận của đàm phán được cố định, bất đề cập là diễn biến của chỉ số VN30 Index hay giá hiệp đồng ngày mai sau đó đi theo hướng nào. NĐT chỉ việc nắm giữ đến thời điểm đáo hạn để thu lợi nhuận hoặc chốt lời ngay khi chênh lệch giảm xuống mức hợp lý.

thực tại diễn biến giá hợp đồng ngày mai chỉ số VN30 Index trên thị trường vừa mới đây đều vượt quá xa mức định giá lý thuyết, do NĐT đặt hy vọng quá cao vào xu hướng tăng cường của thị phần cổ phiếu.

Đối với những giao dịch đầu tư phái sinh thuần túy, hy vọng đó ko sai, nhưng chênh lệch lớn này giúp cho những đàm phán arbitrage. NĐT thực hiện giao dịch này thậm chí có thể sử dụng vốn vay vì chênh lệch đủ lớn để bù đắp cho cả lãi suất đi vay.

Lấy thí dụ với giao kèo kỳ hạn tháng 1-2021, mức chênh lệch hạ tầng (basis) cao nhất được ghi nhận là 29,7 điểm ngày 11-1-2021. Chỉ số VN30 Index tại ngày này là 1.163,4 điểm, khi mà giá VN30F1M là 1.193,1 điểm. Mức định giá lý thuyết của hợp đồng tại ngày này chỉ là 1.163,81 điểm.

tương tự mức chênh lệch giữa giá lý thuyết và giá thực tiễn của hợp đồng tới hơn 29 điểm. Giá hợp đồng tương lai cao như vậy là do thị phần cơ sở đang trong thiên hướng cải thiện và NĐT đầu tư thuần túy những hiệp đồng này tin rằng chỉ số VN30 Index sẽ đủ sức đạt tới ngưỡng điểm đó chỉ mất khoảng còn lại của kỳ hạn.

⇒ Tìm hiểu mt5 là gì

hy vọng ấy hoàn toàn có hạ tầng vì thị trường đang tăng cường rất nóng. Tuy thế NĐT tiến hành thương lượng arbitrage không cần phải để ý hy vọng đấy có hợp lý hay không, mà chỉ cần biết rằng mức chênh lệch 29 điểm là đủ to để tiến hành giao dịch.

lúc ấy họ sẽ Short giao kèo VN30F1M và sắm rổ 30 cổ phiếu của chỉ số VN30 Index. Đây chính là khi các giao dịch arbitrage có khả năng gây nghẽn hệ thống vì thực hiện nhất tề rất nhiều lệnh mua cùng một thời khắc.

Ngoài ra, để hạn chế sai lệnh tham số giá tính toán Việc trước tiên, các lệnh mua thường được chia nhỏ ra (lệnh sắm khối lượng to có thể khiến giá cổ phiếu cải thiện cao hơn dự tính).

Khả năng xử lý lệnh của hệ thống giao dịch tại HOSE có ngừng nên những đàm phán arbitrage cùng với các lệnh tậu bán thường ngày gây nên trường hợp nghẽn lệnh.

Thậm chí, có tổ chức chứng khoán (CTCK) còn cung cấp nhà cung cấp mua bán cổ phiếu theo lô của chỉ số để giúp NĐT có thể thực hiện nghiệp vụ arbitrage dễ hơn. Dù rằng chỉ số VN30 Index gồm những 30 cổ phiếu thành phần, nhưng chỉ 16 cổ phiếu hàng đầu đã chiếm 84,41 tỷ trọng chỉ số (tại ngày 20-1-2021). Vì thế NĐT không nhất thiết phải tìm bán đủ 30 cổ phiếu mà chỉ cần mua bán những mã trọng yếu.

Do NĐT mới tham dự thị trường phái sinh ngày một phổ quát và kỳ vọng quá lớn, nên chênh lệch giữa giá đàm phán hợp đồng ngày mai với mức định giá hợp lý đều đặn chênh lệch rất to, thúc đẩy các đàm phán arbitrage. Mức chênh lệch kỷ lục năm 2020 là +48 điểm ngày 21-5-2020 và -39 điểm ngày 1-4-2020. Chênh lệch dương diễn đạt hy vọng thị phần hạ tầng tăng điểm và trái lại.

⇒ Xem thêm nfa là gì

tới lui lưỡng nan

lúc hệ thống mới bị nghẽn, đại diện HOSE cũng đã từng nói tới ảnh hưởng của những giao dịch bằng thuật toán nói trên đối với năng lực hệ thống. Biện pháp kỹ thuật là nâng lô tối thiểu trong khoảng 10 chứng khoán lên 100 chứng khoán có thể giảm khoảng 18% số lượng lệnh.

tuy vậy thực tại tính từ lúc đầu năm 2021 (thời điểm khởi đầu ứng dụng lô 100) đến nay, số lượng lệnh vào hệ thống không phải giảm đi. Các tuần cuối năm 2020, hệ thống của HOSE bị nghẽn khi số lượng lệnh đặt khoảng 600.000 lệnh (các phiên bị nghẽn ngay trong khoảng sáng thì số lượng lệnh từ 607.000-621.000 lệnh).

tuy vậy sau khi nâng lô lên 100, số lượng lệnh trong 3 tuần đầu năm 2021 vẫn đạt làng nhàng 604.000 lệnh mỗi ngày.

Điều này cho thấy câu chuyện lệnh tối thiểu 10 hay 100 không xử lý được vấn đề. Theo ông è Văn Dũng, chủ toạ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, khi hệ thống của HOSE bị quá vận chuyển, cơ quan điều hành cũng đã họp với các CTCK và đưa ra những giải pháp lâm thời như tối ưu hóa lượng lệnh vào hệ thống và các tổ chức cam kết ko dùng robot hoặc không phân phối nhà cung cấp sử dụng robot.

tuy thế nghiệp vụ arbitrage đang là điểm cộng của 1 vài CTCK khi có lượng lớn NĐT mới tham gia thị môn phái sinh và đẩy giá cải thiện vượt xa mức hợp lý. Giải pháp hành chính đối với chiến lược đầu tư này là không phù hợp.

Hệ thống thương lượng mới đang được đẩy nhanh tiến độ nhưng không thể bảo đảm chắc chắn sẽ đưa vào vận hành sớm trong năm nay, vì phải trải qua giai đoạn chạy thử để khớp nối với những CTCK.

Do vậy có khả năng các NĐT vẫn phải đối diện với rủi ro tắc hệ thống. Phiên giao dịch đột biến giảm mạnh ngày 19-1 cách đây không lâu đã gióng hồi chuông cảnh báo về rủi ro hệ thống. Đấy là lúc NĐT thương lượng với số lượng lệnh kỷ lục lịch sử là 629.295 lệnh (mua và bán) tới mức hệ thống hoàn toàn đóng băng và không thể bán thêm được.

Trong chiều tăng cường, hệ thống thương lượng chậm ko phải là vấn đề to, nhưng ví như thị trường sụt giảm, NĐT không bán được sẽ dẫn tới thua lỗ. Câu chuyện ích lợi khi này trở nên hiểm nguy hơn phổ quát.

⇒ Khám phá ngay sàn giao dịch forex